Urlop dla pracujących na etacie

Lato to czas wybitnie sprzyjający urlopom. W pewnym momencie lipca w moim biurze na urlopie przebywała 1/3 pracowników. Przy okazji sezonu urlopowego zająłem się tym tematem, który powinien szczególnie interesować osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. W ekstremalnych przypadkach, można uzyskać nawet 11 tygodni wolnego w roku! Przykład na końcu tekstu.

Ile urlopu wypoczynkowego w roku

Przeciętny pracownik (w tym przypadku nie jest nim nauczyciel ani prawnik) ma do dyspozycji 20 dni urlopu wypoczynkowego w roku (jeśli ma staż pracy poniżej 10 lat) lub 26 dni (przy 10 latach i więcej).

Wykształcona osoba może jednak od razu wykazać długi staż pracy. Dzieje się tak dlatego, że za ukończenie studiów wyższych nasz staż pracy automatycznie wzrasta o osiem lat (nie sumuje się jednak z pracą etatową wykonywaną w czasie studiów).

Poza tym osoby, których rodzice prowadzą gospodarstwo rolne, mogą wykazać, że po ukończeniu 16. roku życia (a zanim rozpoczęły studia) pomagały w pracach polowych. Należy to potwierdzić przy pomocy dwóch świadków we właściwym urzędzie gminy. Dzięki temu staż pracy może się wydłużyć o ok. dwa lata (dla osób które w wieku 18 lat rozpoczęły studia).

To już powinno wystarczyć, aby bez przepracowania jednego dnia spełnić kryterium dziesięciu lat stażu pracy, wymaganego do dłuższego urlopu wypoczynkowego.

Urlop na żądanie

Pracownikowi przysługuje każdego roku 4 dni tzw. urlopu na żądanie. Jednak jest to limit wliczony w wymiar urlopu wypoczynkowego a nie dodatkowe wolne. Różnica polega na tym, że nie trzeba go planować i zgłaszać z wyprzedzeniem pracodawcy.

Świadczenie urlopowe

W zakładach pracy zatrudniających ponad 20 pracowników, można skorzystać ze świadczenia urlopowego tzw. "gruszkowego". Należy się ono każdemu pracownikowi raz w roku, gdy skorzysta z urlopu wypoczynkowego w wymiarze min. 14 dni kalendarzowym (czyli wystarczy wziąć 10 dni wolnego). Zazwyczaj jest on wyliczany na podstawie wielkości rodziny oraz wysokości dochodów za trzy miesiące, poprzedzające urlop. Można liczyć na kilkaset złotych.

Opieka nad dzieckiem

Rodzicom przysługują dodatkowe dwa dni w roku (w sumie) z tytułu tzw. opieki nad dzieckiem. Wolne jest pełnopłatne i przysługuje rodzicom do ukończenie 14tego roku życia przez dziecko. Na początku roku kalendarzowego należy powiadomić pracodawcę o zamiarze skorzystania z tego przywileju.

Urlop okolicznościowy

Dodatkowe dni wolne, związane z niecodziennymi wydarzeniami w życiu osobistym pracownika. Dwa dni wolnego należy się pracownikowi:

• z okazji ślubu,
• narodzin dziecka
• śmierci małżonka, dziecka, ojca, matki. 

Jeden dzień wolnego przysługuje pracownikowi z tytułu ślubu dziecka oraz śmierci siostry, brata, teścia, teściowej, babci, dziadka oraz osób pozostających na utrzymaniu lub pod opieką pracownika. Urlop okolicznościowy należy niezwłocznie potwierdzić odpowiednim dokumentem, np. aktem urodzenia dziecka.

Urlop szkoleniowy

Zalicza się do do urlopu okolicznościowego. Związany jest z podnoszeniem wykształcenia. Pracownik, który jest na ostatnim roku studiów, może liczyć na 21 dni wolnego, przeznaczonych na przygotowanie pracy dyplomowej i zdanie egzaminu. Maturzyści i osoby podnoszące kwalifikacje zawodowe (zakończone egzaminem) dostaną sześć dni urlopu szkoleniowego.

Dzień wolny dla krwiodawców

Pracownik, który zdecyduje się oddać krew, ma prawo do płatnego dnia wolnego z tego tytułu.

Urlop za wypowiedzenie umowy o pracę

Pracodawca, który wypowiedział umowy o pracę, musi zapewnić zwalnianemu urlop okolicznościowy, w celu poszukiwania nowej pracy. W przypadku wypowiedzenia nieprzekraczającego miesiąc, przysługują dwa dni urlopu (ale już trzy dni za wypowiedzenie trzymiesięczne).

Urlop macierzyński i rodzicielski

W tym roku weszły w życie przepisy, wydłużające urlop macierzyński, nawet do roku czasu. Od teraz matce nowo narodzonego dziecka przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, a jednemu z rodziców także 6 tygodni urlopu dodatkowego oraz 26 tygodni urlopu rodzicielskiego. Matka może otrzymać zasiłek w wysokości 80% płacy przez cały okres trwania urlopu lub 100% w pierwszej połowie i 60% w drugiej (do wyboru).

Zwolnienie na wezwanie

W przypadku otrzymania urzędowego pisma w sprawie stawienia się w określonym miejscu i czasie, pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika z pracy. Dotyczy to np. wezwania od prokuratury, sądu, policji, organów administracji i organów prowadzących postępowanie w sprawach wykroczeń. Nie przysługuje za to wynagrodzenie, ale pracownik może starać się o rekompensatę pieniężną od wzywającej instytucji (np. sądu).

Zwolnienie dla strażaków ochotników

Zwolnienie z pracy na czas pełnienie obowiązków pożarniczych oraz na odbycie szkolenia (maks. 6 dni w roku) może uzyskać pracownik, będący członkiem OSP. Nie dostanie za to wynagrodzenie, ale również może starać się o rekompensatę pieniężną. Ekwiwalent pieniężny jest wypłacany z budżetu gminy do wysokości 1/175 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce za każdą godzinę udziału w akcji lub szkoleniu (aktualnie 3521,67 zł, czyli ekwiwalent wynosi ok. 20 zł/godz.)

Zmyślony przykład:

Jan Kowalski pochodzi z rolniczej rodziny. Od 1 stycznia tego roku podjął pracę zawodową w administracji publicznej. W czerwcu ukończył studia wyższe a w lipcu zawarł związek małżeński ze swoją narzeczoną, która w listopadzie urodziła dziecko. Natomiast w grudniu zmarł jego osiemdziesięcioletni dziadek. Kowalski jest honorowym krwiodawcą, co trzy miesiące oddaje krew. Poza tym tak jak jego ojciec i dziadek, jest członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej. We wrześniu był na tygodniowym szkoleniu pożarniczym.

Panu Kowalskiemu przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego (za ukończenie studiów i pracę w gospodarstwie rodziców), 21 dni na przygotowanie pracy dyplomowej, 2 dni wolnego za opiekę nad dzieckiem, 4 dni wolne za oddawanie krwi oraz 5 dni urlopu okolicznościowego (po dwa za ślub i narodziny dziecka i jeden w związku ze śmiercią dziadka). W sumie 58 pełnopłatnych dni wolnych od pracy (11 tygodni i 3 dni opuszczone w pracy) oraz zwolnienie niepłatne na czas szkolenia pożarniczego (5 dni), za które otrzyma ekwiwalent pieniężny z budżetu gminy (20 zł/godz szkolenia). 

W tym przykładzie Pan Kowalski spędzi w pracy 188 dni w roku kalendarzowym. Poza tym przysługują mu 114 dni ustawowo wolne (soboty, niedziele i święta), co razem złoży się na 177 dni wolne od pracy dla Kowalskiego. Żyć nie umierać!